δρακόσπιτα

Ιδιότυπα κτίσματα, κατασκευασμένα από μεγάλες, πλακόμορφες, σχιστολιθικές πέτρες, κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα. Βρίσκονται στη νοτιοδυτική Εύβοια, κυρίως στο όρος Όχη. Έχουν σχήμα τετράπλευρου ορθογώνιου, με μεγάλο πάχος στην τοιχοποιία. Οι διαστάσεις του δ. της Όχης είναι 4,87 χ 9,80 μ. Οι κατασκευές αυτές είναι πολύ φροντισμένες· ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στους αρμούς των λίθων, ορισμένοι από τους οποίους έχουν τεράστιες διαστάσεις. Οι σχισμές στον τοίχο δεξιά και αριστερά της θύρας εισόδου χρησιμεύουν ως φωτιστικά ανοίγματα. Η στέγη του κτίσματος είναι διαμορφωμένη κατά το εκφορικό σύστημα (κάθε σειρά λίθων εξέχει στο μέσο περισσότερο από την προηγούμενη). Το άνοιγμα που σχηματίζεται στην κορυφή καλύπτεται από μία πλάκα (το κλειδί). Αρκετά από τα δ. έχουν καταστραφεί γιατί το υλικό τους χρησιμοποιήθηκε στους νεότερους χρόνους. Πολλές συζητήσεις έχουν γίνει για τη χρήση και για τη χρονολόγησή τους. Έτσι, έχει υποστηριχθεί ότι χρησίμευαν ως τάφοι, κατοικίες βοσκών, φρυκτωρίες ή ναοί. Κατά τον καθηγητή Ν. Μουτσόπουλο που ερεύνησε ανασκαφικά το αποκαλούμενο Σπίτι του δράκου της Όχης, τα δ. είναι κατασκευάσματα των αρχαιότερων κατοίκων της Εύβοιας (Πελασγών, Δρυόπων, Αβάντων κ.ά.), που ήξεραν να οικοδομούν με την κυκλώπεια τεχνική. Με βάση τα ευρήματα των αρχαϊκών και νεότερων χρόνων (αγγεία, κάρβουνα, κόκαλα κ.ά.), εικάζεται ότι το δ. της Όχης λειτουργούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα ως χώρος θυσιών. Το δ. αυτό πιθανόν να ήταν ναός των Δρυόπων· η λατρεία συνεχίστηκε εκεί έως τους ελληνιστικούς χρόνους, γιατί οι κάτοικοι εξακολούθησαν να το θεωρούν ως τόπο καθαγιασμένο. Με τα δ. συνδέονται πολλοί νεοελληνικοί θρύλοι. Τα δρακόσπιτα, που βρίσκονται στη νοτιοδυτική Εύβοια και κυρίως στην Όχη, έχουν προκαλέσει πολλές συζητήσεις ως προς τη χρονολόγηση και τον προορισμό τους. Ιδιότυπες κατασκευές, με λίθους κυκλώπειων κάποτε διαστάσεων, συνδέονται με πολλούς νεοελληνικούς θρύλους. Στη φωτογραφία, το δρακόσπιτο του Δραγού, όπου διακρίνεται το σύστημα κατασκευής της οροφής (φωτ. Θ. Σκούρα). Το γνωστό ως «Σπίτι του Δράκου» στην Όχη, όπως προκύπτει από τα ευρήματα, υπήρξε για μεγάλο χρονικό διάστημα χώρος θυσιών (φωτ. Θ. Σκούρα).